Skóra noworodków i niemowląt jest cienka, bardzo wrażliwa i często ma tendencję do wysuszania, przez co nie zapewnia tak skutecznej ochrony przed czynnikami zewnętrznymi jak skóra osoby dorosłej, a co za tym idzie wymaga specjalnego traktowania.

Krok po kroku

Podstawowym celem pielęgnacji skóry dzieci i niemowląt jest jej oczyszczenie, nawilżenie i niedopuszczenie do podrażnień. Efekt ten osiągniemy pamiętając o kilku najważniejszych zasadach. Noworodki można myć kilka razy w tygodniu, natomiast po tym okresie zaleca się już codzienne kąpiele. Rano skórę dziecka możemy przemyć płynem micelarnym dla niemowląt ze względu na wygodną formę stosowania. Wieczorem natomiast warto wybrać kąpiel w wanience z wodą o temperaturze zbliżonej do temperatury ciała (37°C), po której zastosujemy dostosowany do wrażliwej skóry dzieci krem.

Przewijanie noworodka

W przypadku noworodków przewijanie musi być naprawdę częste. Delikatna skóra jest narażona na odparzenia. Pieluszkę zmieniamy przede wszystkim od razu po zrobieniu kupki, nawet jeśli dochodzi do tego zarówno przed, jak i po jedzeniu. Nigdy nie podnosimy pośladków chwytając za same nóżki, ale delikatnie unosimy całą pupę. Zawsze czyścimy wszystkie zagłębienia i fałdki, pamiętamy o kierunku od cewki moczowej do pupy (nie odwrotnie!). Dobrze jest pozwolić dziecku na poleżenie bez pieluszki.

Pielęgnacja kikuta pępowinowego

1. Pielęgnację kikuta pępowinowego należy wykonywać aż do momentu odpadnięcia oraz zagojenia się miejsca przyczepu kikuta pępowinowego jeden raz dzienne, po kąpieli lub po kontakcie kikuta z moczem i/ lub stolcem.
2. Każdorazowo po kąpieli i/lub toalecie noworodka dokładnie osusz miejsce przyczepu kikuta pępowinowego czystym gazikiem.
3. Zakładaj pieluszkę tak, by kikut pępowinowy był zawsze na wierzchu (nie zakryty).

Zawsze zwracaj uwagę na stan kikuta pępowinowego pod kątem niepokojących zmian (zaczerwienienie, obrzęk pierścienia skórnego, pojawienie się ropnej wydzieliny, krwawienia czy pojawienia się nieprzyjemnego zapachu). W razie pojawienia się w/w objawów skontaktuj się z położną lub lekarzem.

 

Czym kierować się wybierając serię produktów do pielęgnacji skóry Twojego maluszka?

W ciągu pierwszego roku życia obserwuje się stopniowe dojrzewanie bariery skórnej, dlatego konieczne jest zachowanie ostrożności w codziennym rytuale jej oczyszczania. Warstwa rogowa naskórka ulega pogrubieniu, co wpływa na zmniejszenie przeznaskórkowej utraty wody. Kwasowość skóry ulega obniżeniu do końca drugiego roku życia, osiągając wartość pH około 6,5. Pomimo że nawilżenie skóry jest co raz większe, wykazuje jednak znaczną zmienność, aż około 60% niemowląt ma skórę suchą. Na wskaźniki pH skóry i jej uwodnienie oraz przeznaskórkową utratę wody istotny wpływ ma sposób mycia i nawilżania. 

Tolerancja i bezpieczeństwo łagodnych środków mają ogromne znaczenie dla jej wrażliwości w kontakcie ze środkami myjącymi. Dobór akcesoriów i preparatów, to decyzja, którą mama powinna podjąć w oparciu o najnowsze doniesienia i wytyczne, doświadczenie oraz indywidualne potrzeby noworodka. 

Pielęgnacja włosów

W okresie niemowlęcym włosy na główce zazwyczaj są krótkie, lub nie ma ich zbyt wiele. Mycie ich zaleca się do dwóch razy w tygodniu, używając płynu lub kremu do kąpieli. Kiedy dziecko ma *ciemieniuchę, przetłuszczające się włosy lub główka się brudzi w wyniku ulewania pokarmu należy myć je częściej. Jeżeli Twój maluszek ma obfitsze owłosieniem rozczesuj włosy przed myciem głowy grzebieniem z rzadkimi zębami.

*Ciemieniucha to drobne, żółte strupki na skórze głowy wykazujące tendencję do zlewania się w twardą skorupę. Czasami pojawia się również w okolicy brwi. Jest częstą przypadłością okresu niemowlęcego, spowodowaną fizjologiczną niedojrzałością gruczołów łojowych intensywnie natłuszczających skórę.

Pielęgnacja paznokci

Paznokcie u niemowląt są cienkie i ostre. Należy je często obcinać, ze względu na możliwość podrapania okolic twarzy. Używa się do tego zaokrąglonych nożyczek lub małych cążek. Najlepiej obcinać je po kąpieli gdy są miękkie, podczas snu, lub prosząc o pomoc drugą osobę. Paznokci nie należy obcinać zbyt krótko, gdyż może powodować to ich wrastanie.

Pielęgnacja uszu

Toaleta uszu polega na czyszczeniu małżowin usznych i ujścia przewodu słuchowego. Wykonując ją w wannie używamy cienkiej myjki lub wacików. Nie należy chronić uszu dziecka przed dostaniem się do nich wody, ponieważ głębiej położone części ucha oddziela od środowiska zewnętrznego błona bębenkowa. Po kąpieli osusz resztki wody, a wydostającą się woskowinę wytrzyj miękkim ręcznikiem lub pieluszką. Nie wolno penetrować kanału słuchowego patyczkami higienicznymi, ponieważ można uszkodzić jego delikatną skórę. Wnętrze ucha oczyszcza się samodzielnie. Próby wydostania woskowiny (poprzez drażnienie kanału słuchowego) zwiększają jej produkcję, mogą też doprowadzić do jeszcze głębszego jej wepchnięcia.

Pielęgnacja noska

Bywają momenty w których by usunąć wydzielinę z noska wystarczy chusteczka higieniczna, ale w większości pozostałych sytuacji ulgę dla małego noska przynosi aspirator, który w bezpieczny i kontrolowany sposób, przy użyciu jednostajnej siły ssącej pomaga oczyścić zalegającą wydzielę, przynosząc natychmiastowy komfort i swobodę w oddychaniu. Jeżeli wydzielina jest zbyt gęsta, warto ją upłynnić zakraplając do otworów nosowych roztwór 0,9% NaCl lub wodę morską.

Skóra noworodka i małego dziecka wykazuje anatomiczną i funkcjonalną niedojrzałość. Ze względu na złożone funkcje, które pełni, konieczne jest stosowanie długofalowego, specjalnego postępowania ochronnego i pielęgnacyjnego zarówno w szpitalu w pierwszych dniach po urodzeniu, jak i w domu. W dzisiejszych czasach rozwój nauki umożliwia producentom surowców otrzymywanie substancji aktywnych pochodzenia roślinnego o innowacyjnych mechanizmach działania i wysokiej, potwierdzonej badaniami skuteczności. Naturalność to najważniejszy i ciągle aktualny trend w kosmetyce. Zgodnie z przewidywaniami, naturalny trend w najbliższych latach będzie stale się rozwijał i obowiązywał praktycznie nieprzerwanie.

Co powinnam wiedzieć o skórze noworodka?

Noworodki, które nie są wcześniakami, mają dobrze wykształconą skórę. Zmiany adaptacyjne po urodzeniu związane z przejściem dziecka ze środowiska wodnego do pozamacicznego środowiska atmosferycznego postępują bardzo szybko.

Skóra noworodka przez kilka tygodni po urodzeniu ma wyższe pH niż w późniejszym okresie, a rozszerzone naczynia krwionośne dodatkowo nasilają ryzyko przenikania różnych związków do krwiobiegu.

Bezpośrednio po urodzeniu wartość pH skóry jest większa od 6,0. W kolejnych dobach po urodzeniu naskórek robi się grubszy, zwiększa się nawodnienie skóry, dojrzewają gruczoły łojowe i potowe, obniża się wartość pH. W ciągu kilku dni pH spada poniżej 5, co nadaje skórze właściwości przeciwbakteryjne. By wspierać te funkcje immunologiczne skóry, warto zwrócić uwagę na dobór środków pielęgnacyjnych o pH poniżej 7,0. 

Jak zadbać o skórę dziecka tuż po urodzeniu?

Bezpośrednio po urodzeniu należy delikatnie osuszyć skórę dziecka ciepłym ręcznikiem lub pieluszką. Wycieranie czy pocieranie skóry nie jest wskazane - powoduje jej podrażnienie i może być nieprzyjemne dla malucha. 

Szczególną uwagę należy zwrócić na zachowanie mazi płodowej, która również po urodzeniu pełni bardzo istotne funkcje ochronne. W jej skład wchodzą: woda, lipidy i białka. W czasie życia płodowego chroni ona skórę dziecka przed bezpośrednim drażniącym działaniem wód płodowych, zmniejsza przepuszczalność skóry, nawilża ją i ułatwia ruchy dziecku. Substancje obecne w mazi płodowej (lizozym, laktoferyna, antyoksydanty) wzmacniają barierę ochronną skóry i stanowią ochronę przed zakażeniami w pierwszych dniach po urodzeniu.

Kiedy najlepiej po raz pierwszy wykąpać nowo narodzone dziecko?

Pierwszą kąpiel zgodnie z rekomendacjami Światowej Organizacji Zdrowia WHO można wykonać nie wcześniej niż po sześciu godzinach po urodzeniu. Chodzi o to, by maź płodowa pozostawała na skórze dziecka jak najdłużej np. do dziesiątej doby.

Jakich kosmetyków można używać tuż po narodzinach dziecka? Kiedy najwcześniej można smarować dziecko oliwka lub emulsją do ciała? Czy od razu można u noworodka stosować krem przeciw odparzeniom?

Przy doborze gamy kosmetyków dla noworodka ważne jest ich dermatologiczne. Istotnym kryterium jest obecność substancji czynnej. Powinna ona pochodzić z naturalnych wyciągów z roślin pochodzących z upraw ekologicznych, których użycie do produkcji kosmetyku zapewnia uzyskanie nieprzetworzonych substancji czynnych, wolnych od pozostałości nawozów sztucznych czy pestycydów, o dużej wartości biologicznej. Po pierwszej kąpieli można już nawilżyć skórę malucha emulsją do ciała. Najlepiej nanosić ją raz dziennie – po kąpieli, cieniutką warstwę, nie trąc skóry, ale delikatnie ją wklepując. Oliwka sprawdzi się świetnie w ciągu dnia, kiedy rodzice znajdą kilka minut czasu na wykonanie instynktownego masażu przy jednoczesnym rozprowadzaniu kosmetyku. Kremu przeciw odparzeniom, który pełni również rolę profilakyczną i zabezpieczającą skóre okolicy pieluszkowej przed uszkodzeniem, szczególnie w okresie noworodkowym warto używać przy każdej zmianie pieluszki.

 

Autorką naszych rad dla mam jest położna Emilia Adamczyk z emilymed.pl, która jest ekspertem w dziedzinie opieki nad maluchami i pomocy ich mamom. Sleepee współtworzy swoje produkty we współpracy z Emilią, by były jak najbardziej bezpieczne, użyteczne i jakościowe. Piękne i trwałe są przy okazji .